Ministerstwo Finansów planuje zastąpić odwrotne obciążenie split paymentem

Data publikacji

30.05.2019 13:35

Udostępnij

Ministerstwo Finansów planuje zastąpić odwrotne obciążenie split paymentem

autor: apl. adw. Anna Dąbrowska-Macios

Do 6 czerwca 2019 r. mogą być składane opinie do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, który zakłada wprowadzenie przy rozliczaniu podatku VAT zamiast mechanizmu odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialności solidarnej tzw. split payment (mechanizm podzielonej płatności).

Jak do tej pory było?

Obecnie branże wymienione w załączniku nr 11, 13 i 14 do ustawy o VAT, czyli np. podmioty świadczące usługi budowlane i montażowe, dostawcy towarów tj. paliwa, metale, czy oleje opałowe rozliczają VAT na zasadach szczególnych poprzez zastosowanie tzw. mechanizmu odwrotnego obciążenia (określanego również jako: reverse charge, odwrócony VAT).

Istotą tego mechanizmu jest przeniesienie obowiązku rozliczenia VAT na nabywcę towaru, nie zaś na sprzedawcę towaru/usługi, jak ma to miejsce w większości transakcji pomiędzy podmiotami gospodarczymi np. przy świadczeniu usług prawniczych.

Jednocześnie z odwróconym VAT wiążą się różne rodzaje ryzyka zarówno dla dostawców, jak i usługodawców. Przykładowo w przypadku tzw. towarów wrażliwych, choć to na nabywcy ciąży obowiązek zapłaty podatku VAT do Urzędu Skarbowego, to dostawca ponosi odpowiedzialność solidarną z nabywcą, gdy podatek VAT nie zostanie odprowadzony. Co więcej to dostawcy oraz usługodawcy są obciążeni obowiązkiem weryfikacji swoich kontrahentów. Oznacza to konieczność sprawdzenia, czy kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT, a w przypadku świadczenia usług budowlanych, iż może być uznany za podwykonawcę (przy czym ustawa o VAT nie definiuje tego pojęcia, co nastręcza często dodatkowe trudności i konieczność występowania o interpretacje podatkowe).

Jak ma być?

Ustawodawca wramach projektowanych przez siebie zmian zakłada, iż pomogą one uszczelnić system podatkowy, dzięki zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, a więc split paymentu, wobec branż, które obecnie stosują mechanizm odwrotnego obciążenia (stosowanie split paymentu jest dobrowolne).

Mechanizm podzielonej płatności zakłada, że kwota netto wpływa na rachunek firmowy nabywcy, zaś kwota VAT na specjalny rachunek VAT, z którego wypłata środków podlega znaczącym ograniczeniom. W konsekwencji wyeliminowana zostaje możliwość nieodprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego, bowiem pieniądze znajdują się na specjalnym koncie. Niestety również przedsiębiorca nie ma możliwości obracania tymi środkami co znacząco zmniejsza jego możliwości inwestycyjne.

Wprowadzane zmiany mają również objąć transakcje, których przedmiotem są: części i akcesoria do pojazdów silnikowych, czy węgiel i produkty węglowe. Ponadto mają nim być objęte transakcje przekraczające jednorazowo wartość 15 000 zł.

Ustawodawca również przyjął, że obowiązkową informacją znajdującą się na fakturze będzie oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”. Sankcja za brak oznaczenia na fakturze będzie wynosiła 100 % podatku VAT, taką samą sankcją będzie obciążony nabywca, który nie zastosuje mechanizmu podzielonej płatności. Konsekwencją ustawy jest również wprowadzenie nowego czynu do Kodeksu Karnego Skarbowego art. 57c kks, który będzie polegał na niezastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności mimo jego obligatoryjności.

Projektowane zmiany jednak mogą spowodować również kolejne problemy praktyczne dla przedsiębiorców związane z klasyfikacją działalności w PKWiU. Bowiem niektórzy przedsiębiorcy mogą mieć wątpliwości, czy poprawnie zaklasyfikowali prowadzoną przez nich działalność do kategorii nieobjętej np. obowiązkowym split paymentem. Jeśli się pomylą, będą wobec nich stosowane sankcje za nieumieszczenie oznaczania „mechanizm podzielonej płatności” na fakturze. Możliwe jest wprawdzie wystąpienie o interpretację do GUS, czy świadczona przez przedsiębiorcę usługa została prawidłowo oznaczona w PKWiU, jednakże interpretacja ta nie będzie wiążąca dla organów podatkowych.